Home Chuyên Đề 7 Việc Cần Làm Để Ta Thêm Khôn Ngoan Theo Kinh Thánh

7 Việc Cần Làm Để Ta Thêm Khôn Ngoan Theo Kinh Thánh

by Richard Huỳnh
30 đọc

Sự khôn ngoan là có những hiểu biết thực tế về cuộc sống và dùng chúng để sống cách hiệu quả và ích lợi. Để khôn ngoan không cần phải thông minh (là khả năng thấy nhanh nghĩ nhanh và nhớ nhanh) hay thông thái (là hiểu biết sâu rộng trong nhiều lĩnh vực) mà chỉ cần biết những đường lối tốt và vâng giữ theo. Kinh Thánh khen con kiến, con thỏ rừng, con cào cào, con thằn lằn là rất khôn ngoan vì chúng biết sống theo đường lối tốt: chăm chỉ, an toàn, đoàn kết, khéo léo (Châm Ngôn 30:24-29). Nhờ đó, dù nhỏ bé và chẳng thông minh thông thái gì, chúng vẫn có cuộc sống tốt đẹp.

Theo Kinh Thánh, sự khôn ngoan tuy có ở cả những con vật nhỏ bé nhưng lại quí giá hơn trường thọ, giàu sang, và danh vọng. Ai có khôn ngoan sẽ có tất cả, và còn được vui mừng, bình an, phước hạnh (Châm Ngôn 3:13-18, 1 Các Vua 3:10-15…). Khôn ngoan là một đặc tính của Đức Chúa Trời (Châm Ngôn 3:19, Gióp 12:13, Thi Thiên 104:24…), và Ngài mong muốn Cơ Đốc nhân cũng sống cách khôn ngoan (Ê-phê-sô 5:15, Gia-cơ 1:5, Cô-lô-si 4:5…).

Sự khôn ngoan quí giá như vậy, và Đức Chúa Trời mong muốn con cái mình sống cách khôn ngoan như vậy, thế thì làm sao chúng ta có thể nên khôn ngoan? Sau đây là 7 việc cần làm giúp ta thêm khôn ngoan theo Kinh Thánh

1. Có ý thức tôn quý và tìm cầu học hỏi sự khôn ngoan

“Sự khôn ngoan quý báu hơn châu ngọc,
Chẳng một báu vật nào con ưa thích sánh kịp nó được.
Tay phải sự khôn ngoan cầm nắm sự trường thọ,
Còn trong tay trái có sự giàu sang và danh vọng.
Các đường của sự khôn ngoan là đường vui thích,
Mọi lối của nó đều là lối bình an.”
Châm Ngôn 3:15-17

“Sự khôn ngoan là điều quan trọng nhất, hãy tìm cầu sự khôn ngoan;
Hãy dùng hết những gì con có mà mua sự thông sáng.
Hãy tôn cao sự khôn ngoan thì sự khôn ngoan sẽ đưa con lên,
Hãy gắn bó với sự khôn ngoan thì sự khôn ngoan đem vinh dự đến cho con.”
Châm Ngôn 4:7-8

Điều đầu tiên là ta phải có ý thức tôn quý và tìm cầu sự khôn ngoan. Sách Châm Ngôn dành hẳn 9 chương đầu trong 31 chương để khuyên ta điều này. Nếu ta có ý thức tôn quý và tìm cầu học hỏi sự khôn ngoan là đã xong bước khó nhất và cũng quan trọng nhất. Việc trở nên khôn ngoan sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian.

2. Cầu nguyện xin Chúa cho ta sự khôn ngoan và Đức Thánh Linh

“Nếu người nào trong anh em thiếu sự khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời thì Ngài sẽ ban cho, vì Đức Chúa Trời là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không lời phiền trách”- Gia-cơ 1:5

Sự khôn ngoan, cũng như sự cứu rỗi, là món quà Chúa vui thích sẵn sàng ban cho mọi người. Nhưng cũng như sự cứu rỗi, nó là một món quà mà ta phải cầu nguyện xin Chúa và có lòng tìm cầu nhận lãnh thì mới được. Vậy nên ta hãy năng cầu nguyện xin Chúa ban cho mình sự khôn ngoan hiểu biết để sống đời sống đẹp lòng Ngài.

Ngoài ra, Chúa không để con cái Mình bơ vơ tự mày mò trên đất. Ngài ban Đức Thánh Linh để dạy dỗ, nhắc nhở họ mọi điều và dẫn dắt họ tới mọi chân lý (Giăng 14:26, 16:13), vì thần (linh) của Chúa là “thần khôn ngoan và thông sáng, thần mưu lược và quyền năng, thần tri thức và kính sợ Đức Giê-hô-va” (Ê-sai 11:2). Vậy nên ta hãy xin Chúa ban cho Đức Thánh Linh được dẫn dắt dạy dỗ trong đời sống:

“Vậy, nếu các con là người xấu còn biết cho con cái mình các vật tốt, huống chi Cha ở trên trời lại chẳng ban Đức Thánh Linh cho người xin Ngài sao!” – Lu-ca 11:13

“Nhưng Đấng [Paraklétos], tức là Đức Thánh Linh mà Cha sẽ nhân danh Ta sai đến, Ngài sẽ dạy dỗ các con mọi điều, và nhắc các con nhớ tất cả những gì Ta đã phán với các con.” – Giăng 14:26

(Kinh Thánh tiếng Việt dịch Đấng An Ủi dễ gây hiểu sai so với từ gốc tiếng Hy Lạp paraklétos, para – ở bên, kleto – quyết định, là đấng ở cùng giúp quyết định, theo hình ảnh người luật sư tư vấn và nói hộ thân chủ trước tòa để họ có thể kiện cáo cách khôn ngoan khéo léo nhất, xem 1).

Xin Đức Chúa Trời cho sự khôn ngoan và Đức Thánh Linh không có nghĩa là ngủ qua đêm ta sẽ tự nhiên trở nên khôn ngoan vượt trội. Nó chỉ có nghĩa là Chúa sẽ dẫn dắt dạy dỗ, tạo hoàn cảnh điều kiện, và cho ta năng lực học hiểu để trở nên khôn ngoan. Ta vẫn phải nỗ lực học hỏi làm việc trong thời gian dài mới được khôn ngoan, như 3 năm với Đa-ni-ên hay 13 năm với Giô-sếp (xem 2).

3. Học hỏi và suy ngẫm Lời Chúa mỗi ngày

Khôn ngoan cơ bản là biết những đường lối hiệu quả tốt lành mà làm theo, biết những gì sai lầm tai hại mà tránh né. Lời Chúa đầy những lời dạy ta đường lối khôn ngoan như Mười Điều Răn (Xuất Ê-díp-tô Ký 20), sách Châm Ngôn, Bài Giảng Trên Núi của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 5-7), cách cư xử và bổn phận trong Hội Thánh, gia đình và xã hội (Ê-phê-sô 4-6), cùng vô số các tấm gương, câu chuyện để ta học hỏi. Vậy nên để được khôn ngoan, ta cần học và suy ngẫm lời Chúa mỗi ngày để rút ra bài học cho mình.

“Các điều răn Chúa làm cho con khôn ngoan hơn kẻ thù con, vì các điều răn ấy ở cùng con luôn luôn. Con thấu hiểu hơn tất cả những người dạy con, vì con suy ngẫm các chứng ước Chúa. Con thông hiểu hơn các bậc lão thành, vì con tuân giữ kỷ cương của Chúa.” – Thi Thiên 119:98-100

“Cả Kinh Thánh đều được Đức Chúa Trời cảm thúc, có ích cho sự dạy dỗ, khiển trách, sửa trị và huấn luyện trong sự công chính” 2 Ti-mô-thê 3:16

4. Cầu nguyện và xin Chúa dạy dỗ chỉ bảo ta đường đi nước bước

Đức Chúa Trời không cho chúng ta quyển Kinh Thánh rồi bỏ ta một mình. Ngài là luôn ở cùng, lắng nghe, dẫn dắt, dạy dỗ, chỉ cần ta tìm kiếm tương giao với Ngài qua việc cầu nguyện. Vậy nên ta hãy cầu nguyện xin sự dẫn dắt chỉ bảo của Cha Trên Trời của mình trong mọi việc.

“Ta sẽ dạy dỗ con, chỉ cho con nẻo đường phải đi; Mắt Ta sẽ dõi theo mà khuyên dạy con.” – Thi Thiên 32:8

“Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, Đừng nương cậy nơi sự thông sáng của con. Hãy nhận biết Ngài trong mọi đường lối của con, Chính Ngài sẽ san bằng các nẻo con đi.” – Châm Ngôn 3:5-6

5. Tìm kiếm và lắng nghe lời khuyên bảo giáo huấn của mọi người

“Hãy nghe lời khuyên và đón nhận sự giáo huấn, để cuối cùng con được khôn ngoan.”– Châm Ngôn 19:20

“Thiếu bàn bạc, chương trình đành phải hỏng, Nhờ có nhiều cố vấn, kế hoạch sẽ thành công.”Châm Ngôn 15:22

Lời Chúa cho ta định hướng và nguyên tắc, Đức Thánh Linh cho ta cảm thúc từ trong lòng, cầu nguyện cho ta sự giúp đỡ dẫn dắt vô hình của Chúa. Đó là khung xương cho đường lối ta được khôn ngoan vững chắc. Nhưng về chi tiết, ta cần phải tìm kiếm, lắng nghe, và bàn bạc với mọi người để có sự khuyên bảo, tư vấn, giúp đỡ cụ thể cho chương trình hoàn cảnh của mình.

“Kẻ ngây thơ tin hết mọi điều, Nhưng người thận trọng xem xét bước đi của mình.”Châm Ngôn 14:15

Tất nhiên là ta đừng ai nói gì cũng tin, nhưng hãy thận trọng xem xét đối chiếu các lời khuyên để quyết định bước đi tốt nhất cho mình.

6. Làm bạn với người khôn ngoan, nhất là người trong Chúa

“Ai giao tiếp với người khôn sẽ trở nên khôn ngoan, Nhưng kẻ làm bạn với bọn ngu dại sẽ bị tàn hại.” – Châm Ngôn 13:20

Bạn bè và những người mà ta hay giao tiếp sẽ cho ta lời khuyên và cùng ta bàn bạc về những đường lối, kế hoạch trong cuộc sống. Dù họ là gương tốt hay xấu, để theo hay để tránh, ta sẽ dễ dàng hấp thu những suy nghĩ đường lối của họ qua vui chơi giao tiếp nếu không có ý thức phản biện và từ chối những điều xấu. Ngoài ra áp lực bạn bè (peer pressure) dễ khiến ta phải làm theo các điều xấu để giữ quan hệ bạn bè dù lòng không muốn. Vậy nên ta cần kết giao với người khôn ngoan để có thể hấp thu sự khôn ngoan của họ và được áp lực bạn bè theo hướng tích cực để trở nên khôn ngoan.

Cũng cần để ý rằng sự khôn ngoan của thế gian khác với sự khôn ngoan từ thiên thượng của Kinh Thánh. Sự khôn ngoan của thế gian hay là khôn ranh ma mãnh, sẵn sàng giả dối để giành lợi nhiều nhất về mình. Sự khôn ngoan này đầy tranh cạnh và rủi ro, dễ sai lầm và vấp ngã. Sự khôn ngoan từ thiên thượng của Kinh Thánh phải như Gia-cơ 3:17 nói. Đây mới là sự khôn ngoan vững chắc, đem lại bình an và thịnh vượng dài lâu:

Nhưng sự khôn ngoan từ thiên thượng thì trước hết là thanh sạch, rồi hiếu hòa, dịu dàng, nhường nhịn, đầy lòng thương xót và bông trái tốt lành, không chút thành kiến hay giả dối.” – Gia-cơ 3:17

7. Áp dụng và thực hành những điều đã học vào đời sống

“Hãy làm theo lời, chớ lấy nghe làm đủ mà lừa dối mình. Vì nếu người nào nghe lời mà không làm theo thì giống như người kia soi mặt mình trong gương, ngắm rồi bỏ đi và quên ngay mặt mình như thể nào. Nhưng người nào xem xét kỹ càng luật pháp toàn hảo nầy, là luật pháp đem lại sự tự do, và bền tâm suy xét, không phải chỉ nghe rồi quên đi, nhưng thực hành luật đó, thì sẽ được phước trong công việc mình.”Gia-cơ 1:22-25

Để khôn ngoan, ta không phải chỉ biết những đường lối, qui tắc tốt lành mà còn phải áp dụng chúng trong đời sống mình. Chỉ nghe mà không làm là tự lừa dối mình. Biết mà không làm theo những lời dạy trong lời Chúa thì chỉ là vô ích. Ta phải vâng giữ làm theo mới được phước trong đời sống và công việc mình.

Richard Huỳnh

Bài vở cộng tác hoặc góp ý xin gửi về tintuc@hoithanh.com

Tham Khảo

  1. Paraklétos – danh của Đức Thánh Linh trong bản gốc tiếng Hy Lạp
    https://biblehub.com/greek/3875.htm

2. Làm Sao Để Thành Công Như Giô-sếp và Đa-ni-ên https://bachkhoa.name.vn/2022/04/03/lam-sao-de-thanh-cong-nhu-gio-sep-va-da-ni-en/

Bình Luận:

You may also like