Nối Đau Haiti- Một Cái Nhìn Đau Xót Về Thảm Hoại Loài Người
Khi mà những xác người bị bỏ la liệt và không được chôn cất tử tế. Khi cái đói khát lan tràn, con người trở nên tàn nhẫn… Một thảm họa đau đớn vô cùng khiến cả nhân loại không khỏi bàng hoàng…
TTO – “Luật” của những kẻ hung hãn đang thống trị trên những con đường đầy máu ở Haiti. Bạo lực, cướp bóc khiến các nỗ lực cứu trợ gặp nhiều khó khăn. Những tội phạm thoát khỏi nhà tù, những người quẫn trí làm liều… đang khiến cảnh sát Haiti phải tăng cường sức mạnh để đảm bảo an ninh cho những thường dân vô tội.
“Luật rừng” đe dọa thường dân
Song song với những nỗ lực của toàn thế giới để cứu trợ Haiti là những cảnh bạo loạn đang diễn ra tại thủ đô nước này. Những kẻ cướp có dao và súng đang khiến dân thường – vốn đang chịu cảnh đói khát – hoảng loạn. Các cơ quan cứu trợ nước ngoài cho biết họ chỉ hoạt động được nếu có sự bảo vệ của binh lính LHQ và đang đợi khoảng 10.000 lính Mỹ đến Haiti để đảm bảo an ninh.
Người dân vẫn đang tập trung tìm lương thực và nước uống, dọn dẹp đống đổ nát, kéo xác người ra khỏi những tấm bêtông trong ngày thứ 6 của thiên tai bất ngờ.
| Cảnh sát đã phải nổ súng và ít nhất 1 người đã chết trên đường phố Haiti – Ảnh: Daily Mail, EPA |
Ngày 17-1, cảnh sát đã phải nổ súng vào hàng trăm người nổi loạn đang xông vào cướp bóc một khu chợ. Ít nhất 1 người đã tử vong khi vồ lấy thức ăn. Các nhân chứng cho biết ngay khi người này ngã xuống, một người khác đã vồ lấy túi thức ăn và chạy đi. Ngoài ra có tin về các vụ tấn công nhân viên cứu trợ khi họ đang phân phát hàng trăm tấn lương thực ở thành phố.
Dù có những tin tức nhỏ nhoi về những người may mắn còn sống và được tìm thấy, toàn cảnh bức tranh vẫn rất tang thương, với thiệt hại nhân mạng ước tính khoảng 200.000 người. Hơn 30 đội cứu hộ từ khắp nơi trên thế giới hiện đang làm việc trong điều kiện vô cùng khó khăn trong thời tiết nóng và ẩm ở Haiti.
Dù có hỗ trợ nhưng hàng chục ngàn người vẫn sống trên đường phố mà không có thực phẩm và nước.
| Một kẻ cướp đòi phân chia phần kiếm chác được công bằng – Ảnh: Daily Mail |
Bệnh viện chính của Port-au-Prince vẫn mở cửa nhưng chỉ có ít bác sĩ và thiết bị y tế. Liên Hiệp Quốc mô tả thảm họa này “còn tồi tệ hơn cả sóng thần”.
Mỹ đang sử dụng trực thăng để cung cấp nước đóng chai và LHQ cũng đang phân phối bánh quy năng lượng cao cho những người đang chịu cảnh đói khát. Tuy nhiên, mọi nỗ lực vẫn như muối bỏ bể do số người cần thức ăn quá nhiều.
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã tới Port-au-Prince và hứa sẽ tiếp tục ủng hộ nỗ lực cứu trợ tại đây. Đến nay, Tổng thống Preval vẫn chưa xuất hiện trên truyền hình để trấn an người dân cũng như chưa thấy xuất hiện ở khu vực xảy ra thảm họa. Thay vào đó, ông đã gặp các bộ trưởng nội các và các khách thăm nước ngoài tại một đồn cảnh sát, nơi ông tạm sử dụng làm dinh tổng thống do dinh thự của ông đã bị sập.
Mất kiểm soát…xác người
Với những nạn nhân không may mắn bị thiệt mạng trong vụ động đất ở Haiti, cách họ được chôn cất đã khiến những người còn sống đau lòng. Thi thể họ bị chất đống lên trên những chiếc xe tải, trên những chiếc xe kéo tay, bị thả xuống đất, rồi lại bị chất chồng lên. Lượng người chết quá nhiều khiến nhân viên cứu hộ kiệt sức.
|
Thi thể bị bỏ lại ở nghĩa trang Grande Cimètiere ở Port-au-Prince – Ảnh: The Independent |
Đó là những gì xảy ra ở nghĩa trang chính của Port-au-Prince, chỉ cách dinh tổng thống vài tòa nhà. Cứ vài phút lại có một nhóm người đi tới cổng nghĩa trang, với mong muốn tìm lại những người thân giờ chỉ còn là những cái xác không hồn, hi vọng làm cho họ lễ tang tử tế.
Nhưng phẩm giá với người chết giờ chỉ như loại hàng hóa khan hiếm. Những thi thể đó được che hờ, cuộn vội vàng trong tấm vải đầy máu vương vãi khắp nghĩa trang.
Một nhóm lính đứng canh gác ở cổng, thu mỗi nhóm 5 USD để cho họ vào nhìn lại lần cuối người thân của mình sau khi đối chiếu danh sách nạn nhân.
Khoảng 120 cái tên đã được ghi trong 3 ngày qua. Dù vậy, con số thực tế cao hơn rất nhiều. Nhiều người chết bị vứt bỏ lại “một cách bất hợp pháp” vì gia đình họ không còn một xu dính túi để trả lệ phí. Thi thể họ bị bỏ đó, đang rữa ra, ruồi nhặng bâu đầy.
“Việc vứt xác người bừa bãi xảy ra và chúng tôi không kiểm soát được. Vì vậy, chúng tôi phải có lính canh ở đây – lính canh Cherie Bigard nói – Mọi người không có tiền để trả, vì vậy cứ vứt đại người thân ở đây. Chúng tôi cần ngăn cản mọi người tới thêm. Đây là nghĩa trang, có mộ, chứ không phải là hố chôn lộ thiên”.
Bigard ước chừng khoảng 150 thi thể “bất hợp pháp” đang phơi mình dưới nắng. Mùi khủng khiếp bốc lên. Đó là lý do mà người dân ở Port-au-Prince bắt đầu bôi kem đánh răng lên môi trên của mình nếu họ không có khẩu trang y tế.
Có thể bạn thắc mắc vì sao người ta có thể đối xử với thi thể người thân của mình như vậy. Đơn giản là họ không có lựa chọn nào khác ngoại trừ việc để cho những thi thể đó phân hủy trên đường, rồi hi vọng ai đó sẽ nhặt và đưa đi chôn trong các hố chôn tập thể ở ngoại ô.
Kinh doanh xác chết trở thành “một ngành” của Haiti. Với các gia đình nạn nhân, khi họ tới thăm xác, nhân viên canh giữ có thể đòi tới vài trăm USD mới trả lại xác. Giá quan tài cũng tăng chóng mặt.
Viện trợ tăng. Nhưng bao nhiêu cho đủ?
| Những người Palestine còn rất nhiều khó khăn nhưng cũng xuống đường kêu gọi dân cư Gaza bày tỏ tình đoàn kết với các nạn nhân động đất ở Haiti – Ảnh: Reuters |
Chính phủ Campuchia đã tuyên bố quyết định hỗ trợ Haiti 50.000 USD để giúp đỡ các nạn nhân của vụ động đất. Thủ tướng Hun Sen đã thay mặt Chính phủ hoàng gia Campuchia gửi lời chia buồn sâu sắc tới người dân Haiti đang chịu hậu quả thảm khốc của thiên tai.
Theo Reuters, Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia thành viên đã hứa sẽ giúp hơn 400 triệu euro hỗ trợ khẩn cấp và dài lâu cho Haiti. Cao ủy phát triển và hỗ trợ của EU Karel de Gucht cho biết số tiền này sẽ gồm 137 triệu euro ứng cứu khẩn cấp và ít nhất 200 triệu euro giúp đỡ lâu dài.
Trước đó, EU dự kiến đóng góp 20 triệu euro, nhưng con số này đã tăng lên liên tục sau khi các bộ trưởng họp. Họ cũng cử 11 đội cứu trợ và tìm kiếm, 5 bệnh viện dã chiến, 6 điểm y tế hiện đại, 14 đội y tế và 6 đơn vị cung cấp nước sạch.
Chính phủ Đức tăng lời hứa từ 1,5 triệu euro lên 7,5 triệu euro trước tình cảnh quá điêu tàn tại Haiti. Chính phủ Anh cũng tăng tiền hỗ trợ, từ 2,6 triệu bảng Anh lên 20 triệu bảng. Theo BBC, số tiền này sẽ tập trung cung cấp lương thực, nhà ở, dịch vụ y tế và cứu trợ khác.
Ngoài lời kêu gọi các quốc gia tăng tốc độ hoãn khoản nợ 78 triệu USD cho Haiti, Pháp sẽ hỗ trợ 10 triệu euro. Trong khi đó Canada thông báo sẵn sàng gửi 2.000 quân tới Haiti. Nước này đã gửi 250 quân tới trước và đang chuẩn bị triển khai 500 quân nữa trong 2 ngày tới.
Có khoảng 6.000 người Canada ở Haiti khi động đất xảy ra, 11 người đã thiệt mạng và 859 người đang mất tích.
| Nhân viên cứu hộ lắng nghe tiếng kêu từ trong các đống đổ nát ở một căn nhà tại Port-au-Prince. Các nỗ lực cứu hộ vẫn tiếp tục. Dù vậy, họ không còn nhiều thời gian… – Ảnh: Reuters |
| Các nỗ lực cứu trợ như muối bỏ bể do nhu cầu ở Haiti quá lớn – Ảnh: Daily Mail, AP |
Trước đó LHQ đã kêu gọi thế giới đóng góp khoản tiền 757 triệu USD để cứu trợ khẩn cấp Haiti. Nhưng liệu có đủ cho một Haiti hoang tàn vô vàn thách thức?
“Tôi không có tiền, 6 người nhà tôi đã chết, và chúng tôi không thể sống mà không có nước uống. Chúng tôi đang uống nước bẩn đây” – Ilo Fene, đang ngồi trên chiếc thảm ở sàn nhà thờ Episcopal, nói – Lựa chọn khác là chết vì khát. Ai cũng nói sẽ có trợ giúp, sẽ có trợ giúp. Và mọi người lại hi vọng. Nhưng đến giờ vẫn chưa thấy gì”.
“Nếu không có thức ăn, mọi người sẽ nổi loạn. Hàng trăm ngàn người có thể sẽ chết. Những người Haiti thường rất hiền hòa, nhưng cái đói khiến bản năng chiến đấu để tồn tại của bộc lộ. Chúng tôi có câu nói rằng :Gian khó sẽ khiến con quỷ bên trong mỗi người thức giấc. Đó là những gì đang diễn ra ở Haiti”.
| Luật “rừng” trên đường phố: người bị tình nghi là trộm cướp đã bị đánh và giết chết hết sức dã man ở Port-au-Prince – Ảnh: Getty Image |
| Hàng trăm người ở Haiti đã xuống tàu neo tại cảng gần Port-au-Prince với mong muốn thoát khỏi đất nước đang kiệt quệ và điêu tàn – Ảnh: Daily Mail |
| Lực lượng vũ trang LHQ bảo vệ kho để bánh năng lượng cao ở Petionville – Ảnh: Daily Mail, AP |
| Nhà trượt trên sườn đồi ở Port-au-Prince sau động đất, phá hủy toàn bộ cơ sở hạ tầng của nước này – Ảnh: Reuters, AP |
| Ba bé gái kêu gọi nhân viên LHQ trợ giúp bánh quy năng lượng cao ở Petionville – Ảnh: Daily Mail, AP |
| Một cô gái chạy khỏi cửa hàng đang bốc cháy và đổ sập ở Port-au-Prince. Khó mà nói cô ta bỏ chạy vì sợ hay để giữ được túi đồ trên tay cho an toàn – Ảnh: Reuters |
| Xe tải của LHQ đã chở người ra bên ngoài Port-au-Prince để chôn trong những hố chôn tập thể. Đến nay đã có khoảng 50.000 thi thể nằm trong các nấm mồ lớn do chính quyền đào lên – Ảnh: Reuters |
Nỗ Lực Cứu Trợ Cho Haiti
Giám đốc quốc tế, Tiến sĩ Geoff Tunnicliffe, nói: “Trái tim của chúng tôi đau xót cho người dân của Haiti khi họ phải đối mặt với những tác động của trận thiên tai rất lớn này. Chúng tôi kêu gọi toàn bộ gia đình WEA (The World Evangelical Alliance ) cầu nguyện cho người dân của Haiti để họ có thể hiểu thấu tầm quan trọng của sự việc này. Chúng tôi biết đó là một mất mát lớn của cuộc sống cũng như tài sản. “
Chính quyền Haiti cho biết số người chết trong trận động đất ngày 12-1 có thể vượt qua 100.000 người. Liên Hiệp Quốc công bố ít nhất 16 trong số 9.000 thành viên gìn giữ hòa bình LHQ ở Haiti thiệt mạng, 150 người mất tích. Trong đó bao gồm các Tổng Giám mục Công giáo của Port-au-Prince Joseph Serge Miot.
Một trại tị nạn được lập ra ngay trước phủ tổng tống. Ảnh: AP
Trong khả năng ít ỏi có thể của lực lượng cứu hộ , nhiều người vẫn còn bị kẹt dưới các tòa nhà bị sập. Hoa Kỳ đang gửi 2.000 thủy quân lục chiến để giúp đỡ trong các nỗ lực cứu hộ, trong khi ở Anh đã báo cáo được gửi vào 71 chuyên gia cứu hộ với chó săn và thiết bị dò tìm.
Một số cơ quan viện trợ Cơ đốc đã cử các nhóm thiện nguyện đến viện trợ tại các khu thiên tai, trong đó có tổ chức Christian Aid, Tầm nhìn Thế giới, Tearfund và Thế giới Cứu trợ khẩn cấp. Giáo Hội Methodist, đã đưa ra một lời kêu gọi khẩn cấp.
Tổ chức Cứu trợ khẩn cấp thế giới kêu gọi sự giúp đỡ. Ảnh: WorldEmergencyRelief
Giám đốc điều hành của Tearfund, ông Matthew Frost cho biết mọi liên lạc đều bị gián đoạn nghiêm trọng, công tác hậu cần “vô cùng khó khăn” cho các trường hợp khẩn cấp và các cơ quan cứu trợ. Nhiều cơ sở hạ tầng đã bị hư hỏng nặng, trong khi nhiều bệnh viện ở thủ đô Port-au-Prince đã bị phá hủy hoặc hư hại nặng trong trận động đất này, quốc gia Haiti đang đấu tranh để đối phó với dòng người bị thương với rất ít nguồn cung cấp điện, nước và y học.
Tiến sĩ Tunnicliffe tiếp tục: “Hãy cầu nguyện cho các Cơ đốc nhân tại Haiti và nhà thờ địa phương vì họ cũng sẽ đi ra để mang lại sự động viên, an ủi tinh thần, tình cảm và nhu cầu vật chất đến hàng trăm ngàn người. Chúng tôi cũng sẽ kêu gọi các bạn bạn sẽ đóng góp rộng rãi và hỗ trợ các thành viên WEA, những người tình nguyện đến với Haiti trong thời điểm này. “
Một lãnh đạo tên Gerald Seale, Tổng thư ký Hiệp hội Tin Lành của Caribbean, nói rằng các Cơ đốc nhân có trách nhiệm để đối mặt với cuộc khủng hoảng ở Haiti.
Một bé trai được cứu sống từ đống đổ nát. Ảnh: Reuters.
Ngoài những người bị thương và những người đã mất người thân, ông Seale kêu gọi mọi người cầu nguyện thực sự đặc biệt cho những người phải đối diện với bệnh trầm cảm, vì nỗi đau quá lớn khi họ mất hết tài sản và chứng kiến người thân mình qua đời.
Ông nói thêm: “Hãy cầu nguyện cho Chính phủ Haiti khi họ tìm phương án tốt nhất trong điều kiện mất tòa nhà quốc hội chưa bao giờ xảy đến với họ. Hãy cầu nguyện cho các mục sư và các nhà lãnh đạo khi họ đang ở trong tình trạng khó khăn cùng cực như thế này. “
Theo cơ quan ServantMatch cho biết, hiện tại có tổng số 48 tổ chức cứu trợ của Cơ đốc đang làm việc tại Haiti để giúp đỡ các nạn nhân. Mọi thông tin về trận động đất tại Haiti sẽ được tiếp tục cập nhập.