Những chia sẻ về tình trạng bắt bớ tôn giáo nhắm vào người bản xứ thiểu số tại Mexico qua góc nhìn trực tiếp của nhà hoạt động nhân đạo Michael Gowen.
Tháng trước, tôi có dịp ghé thăm Mexico cùng các nhân viên của tổ chức Christian Solidarity Worldwide, một nhóm chuyên đấu tranh cho tự do tôn giáo trên khắp thế giới.
Khi tôi nói với bạn bè và gia đình rằng mình sắp sửa lên đường, phản ứng của họ rất ngạc nhiên: “Ồ! Con sẽ có một kỳ nghỉ tuyệt vời ở đó”. Nhưng lúc tôi nói với họ rằng mình không đi nghỉ ngơi mà thực sự đang muốn giúp đỡ những Cơ Đốc nhân chịu bắt bớ, phần lớn họ đều tỏ ra không tin và cho rằng Mexico là một đất nước Cơ Đốc. Làm sao mà người tin Chúa lại có thể chịu bắt bớ ở đó cơ chứ.
Trên thực tế, có rất nhiều bí ẩn về Mexico. Đất nước này có dân số theo công giáo La Mã nhiều thứ hai thế giới, chỉ sau Brazil, 85-90% dân số Mexico là người Thiên Chúa giáo. Cả Thiên Chúa giáo và Tin Lành đều chịu bắt bớ vì đức tin nhưng với mức độ cũng có phần khác nhau.
Thậm chí đến người công giáo tại Mexico cũng chịu nhiều khó khăn: chúng tôi đã biết được trong thập niên vừa qua, hơn 50 đức cha và các thành viên tôn giáo đã bị sát hạt, phần lớn gây ra bởi các băng đảng buôn bán người. Lí do vì họ luôn lên tiếng chống lại cái ác và từ chối trả tiền bảo kê hoặc đơn giản chỉ do bọn tội phạm muốn tạo thanh thế trong cộng đồng. Mexico là quốc gia số số cha xứ công giáo bị giết hại nhiều nhất trên thế giới. Vấn đề đó vẫn luôn được Hội thánh Công giáo Mexico nhấn mạnh.
Còn như thế nào khi chúng tôi tập trung vào bắt bớ của người Tin Lành, những người không có một hội thánh đủ lớn mạnh để giúp đỡ?
Bắt bớ nhắm vào người Tin Lành ở Mexico diễn ra gần như với mọi cá nhân là người bản địa – đây là những hậu duệ của các bộ lạc ở khu vực đó trước khi người Tây Ban Nha đến vào thế kỷ 16 – và hiện tại vẫn còn hàng tá những nhóm người bản xứ như thế tại Mexico.
Mexico có một hệ thống chính quyền liên bang, với quyền tự quyết đáng kể dành cho 32 bang. Bắt bớ tập trung nhiều nhất ở 3 bang có tỉ lệ người bản xứ cao nhất là Chiapas và Oaxaca ở vùng đông nam, Hidalgo ở vùng bắc Mexico City. Chúng tôi đã ghé thăm cả 3 bang này và trò chuyện với các lãnh đạo hội thánh, những người bị bắt bớ và cả giới chức trách địa phương.
Các nhóm dân bản xứ thường sống ở các cộng đồng gắn bó với nhau, nơi họ làm mọi thứ theo hình thức cộng đồng. Ví dụ tại đa số các nơi khác mọi người đều trả tiền điện, nước, gas theo từng gia đình, tại đây người ta trả tiền hoá đơn theo nhóm. Và họ tạo nên xã hội riêng với các hoạt động tôn giáo theo nhóm. Chúng tôi cũng đi qua các hội thánh công giáo tham dự lễ hội lớn, dành thời gian cùng họ để hiểu thêm về văn hoá.
Khi một thành viên của nhóm cộng đồng bản xứ được nghe về Chúa Giêxu và quyết định theo Ngài, tham gia một hội thánh Tin Lành thì lúc đó vấn đề nổi lên. Anh ta hoặc cô ta đã quyết định rũ bỏ quy tắc của cộng đồng, họ không còn làm những điều mọi người làm nữa, họ đã phá vỡ tình gắn kết của cộng đồng. Phản ứng cho việc này là cả cộng động sẽ trở nên tức giận và bắt bớ ngay lập tức.
Chúng tôi từng được nói chuyện với những người Tin Lành chưa bao giờ được dùng điện và nước máy, họ cũng chưa từng rời khỏi khu dân cư để đi quá xa, những người có con em chưa bao giờ đến trường, họ thậm chí còn phải trả tiền cho quyền được sống của mình, họ bị phạt những khoản tiền khổng lồ, ném vào tù thường xuyên và nhà cửa bị tịch biên…
Làm sao những điều này vẫn có thể xảy ra ngày hôm nay, khi hiến pháp Mexico luôn khẳng định sự đảm bảo cho tự do cho tôn giáo?
Có một sự phớt lờ rộng rãi trong hiến pháp đối với những người bản địa. Ngoài ra, sự bắt bớ còn diễn ra ở những nơi cách nhiều giờ mới tới thủ phủ của bang, những nơi rất hiếm khi được giới chức ghé ngang. Lấy ví dụ, ở Oaxaca, có hơn 500 khu đô thị, nhiều trong số đó không thể tiếp cận bằng điện thoại. Cho nên tin tức về bắt bớ có thể mất rất nhiều thời gian để lọt ra ngoài và các nhà chức trách cũng không thèm bận tâm điều gì đang xảy ra ở vùng xa xôi hẻo lánh của tiểu bang họ nắm quyền.
Có sự miễn cưỡng trong thái độ của chính quyền địa phương khi bạn muốn họ thú nhận có vấn đề với tự do tôn giáo và đòi hỏi hành động nào đó. Đây là Mexico nơi mà người ta thường nói rằng có đến 95% các tội danh chưa bao giờ có người đứng ra chịu hình phạt. Nên vị trí mặc định của giới quản lý bang và địa phương là chẳng làm gì cả – điều này cho phép bắt bớ tiếp diễn.
Vậy tại sao chúng tôi lại đưa mình vào một chốn đầy hiểm nguy như vậy. Chúng tôi đang cố đâm vào tường ư? Chúng tôi tin rằng Chúa của chúng ta là Chúa của sự công bình, và chúng tôi luôn cầu nguyện rằng “Nước Cha được đến, ý Cha được nên, ở đất như trời”. Chúng tôi có nghĩa vụ hành động để tìm kiếm công bằng cho những vùng xa xa, đó chính là nền tảng của vương quốc Chúa, cho dù chúng tôi có thành công hay không đi nữa.
Ngoài kia vẫn còn nhiều dấu hiệu của sự hy vọng. Mexico luôn rất quan tâm đến hình ảnh của mình trên thế giới. Họ mong muốn đất nước phát triển, không xảy ra bắt bớ tôn giáo để thu hút đầu tư nước ngoài và duy trì dòng khách du lịch.
Ngoài ra, khi tìm đến cấp chính quyền liên bang, chúng tôi tìm thấy sự ghi nhận lớn lao hơn với những bắt bớ tôn giáo và ở đó tồn tại sự sẵn lòng hành động. Họ muốn cùng chúng tôi tìm ra vấn đề và giải quyết chúng. Đây chính là thứ nền tảng để xây dựng tương lai.
Michael Gowen
Theo Evangelical Focus