Mọi người ai cũng muốn được hạnh phúc. Gần đây, tư tưởng sống theo đuổi hạnh ngày càng thịnh hành. Năm mới mọi người chúc nhau được hạnh phúc. Một số ba mẹ muốn nuôi dạy sao cho con mình trở nên một đứa bé hạnh phúc. Nhiều bạn trẻ tìm công việc, chọn bạn đời… để được hạnh phúc. Nhưng có ai đã thử suy ngẫm hạnh phúc thật sự là gì, rồi từ đó suy xét xem cách nào là đúng nhất để được hạnh phúc?
Nhiều người nghĩ hạnh phúc là khi có các cảm giác sung sướng dễ chịu. Để được hạnh phúc theo định nghĩa này, ta cần biết về các hormone hạnh phúc và điều kiện khiến cơ thể ta tạo ra chúng [1], [2]:
- Dopamine: hormone trao thưởng, tiết ra khi ta làm để đạt được điều mình hứng thú.
- Endorphin: hormone sảng khoái, tiết ra khi ta vận động, thể thao hay ăn uống.
- Oxytocin: hormone tình yêu, tiết ra khi ta gần gũi với người thân, nhất là khi có những tiếp xúc thân thể như ôm hôn, âu yếm…
- Sereronin: hormone thư thái, tạo ra khi ta hòa mình ngoài thiên nhiên, phơi nắng mặt trời, nghe nhạc, tĩnh tâm suy ngẫm, ăn uống, v.v…
Ngoài ra, nhiều người thấy khi càng theo đuổi hạnh phúc thì nó càng xa vời, còn khi không theo đuổi thì nó lại tự nhiên đến. Điều này có lẽ là vì sau khi nhận 1 “liều” hormone hạnh phúc, não bộ ta sẽ “chai” hơn với nó, và cần một “liều” cao hơn mới lại thấy hạnh phúc. Nói cách khác, khi theo đuổi hạnh phúc, não ta sẽ “nghiện”, sẽ thấy nhàm chán với những điều bình dị và chỉ cảm thấy “hạnh phúc” khi có các thứ giúp ta tiết hormone “liều cao”. Vậy nên để được vui sướng dài lâu, ta cần cân bằng và luân chuyển giữa 4 loại hormone trên. Sau khi “hạnh phúc” với hormone này, ta cần chuyển sang việc khác, giúp tiết ra hormone khác. Vậy não ta sẽ có thời gian để quên đi hormone cũ, hết “chai” với nó, và lại có thể “vui” với “liều” nhỏ từ những điều bình dị, nhỏ nhoi [3].
Nhưng có phải hạnh phúc chỉ là việc cảm thấy vui sướng, được có điều mình thích, được sảng khoái, thư giãn hay gần gũi yêu thương (dù các cảm giác đó quả thật rất thích)? “Hạnh Phúc” là trong tiếng Hoa được viết bằng chữ tượng hình, hãy xem người xưa dùng hình ảnh gì để diễn tả hạnh phúc nhé.
Nguồn gốc chữ Hạnh (幸) [4]
Hạnh (幸) được ghép từ chữ yểu (夭) và chữ nghịch(屰) [3]. Yểu (夭) là hình ảnh người dang tay 大bị đánh/chém vào đầu, thể hiện hình ảnh bị chém đầu, tai họa, chết sớm. Hình xưa của nó là hình tra tay vào còng, thể hiện sự phạm tội. Nghịch(屰) nghĩa là ngược lại. Như vậy “hạnh” (幸) có hình ảnh thay vì gặp tai họa, chết sớm, phạm tội bị trừng phạt thì lại được ngược lại. Ý là rất may mắn.
Nguồn gốc chữ Phúc (福) [5]
Phúc (福) bao gồm phần 礻, gốc là 示 (kỳ – thần) là hình đàn tế thần, và 畐 (phúc) là hình 2 tay dâng chai rượu (để tế). Phúc (福) là hình ảnh dâng tế thần và được thần chấp nhận và đáp lời (ban phước, giúp đỡ).
Như vậy, hạnh phúc thật ra có nghĩa là gì? Hạnh phúc (幸福), với người xưa không phải là những cảm giác vui sướng, mà nó có ý nghĩa sâu xa hơn nhiều. Hạnh phúc có nghĩa là phạm tội đáng bị trừng phạt, gặp tai họa, chết yểu nhưng lại được ngược lại, được may mắn; dâng tế được thần chấp nhận và đáp lời ban phước, giúp đỡ.
Thế thì làm sao để được hạnh phúc? Để được cảm giác vui sướng ta chỉ cần tạo điều kiện để não tiết ra 1 trong 4 hormone hạnh phúc, và luân chuyển giữa chúng để não đừng bị “chai”. Còn để khi phạm tội đáng bị trừng phạt, bị chém đầu, gặp tai họa, chết yểu nhưng lại may mắn được ngược lại, được dâng tế được thần chấp nhận, ban phước thì phải làm thế nào?
Rõ ràng là người phạm tội thì sẽ phải bị trừng phạt, làm sao mà thoát. Thiên bất dung gian, người như vậy thì làm sao dâng tế được thần chấp nhận mà được phước? Kinh Thánh nói Đức Chúa Trời không đoái hoài đến của dâng tế của kẻ có lòng ác, như của Ca-in (Sáng Thế Ký 4:5), của kẻ có lòng nóng giận (Ma-thi-ơ 5:23-24), hay kẻ làm chuyện tội lỗi (Ê-sai 1:11-17). Mà con người thì ai cũng có lúc phạm tội với Trời (Rô-ma 3:23-24). Vậy sao chúng ta là con người tội lỗi có thể được hạnh phúc?
Kinh Thánh nói chính Đức Chúa Trời đã mở ra cho loài người một con đường duy nhất để được hạnh phúc – được tha tội, khỏi bị trừng phạt, khỏi chết yểu, được Chúa chấp nhận của dâng tế và ban phước. Đó là tin nhận Chúa Giê-xu:
“Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con Một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời… Ai tin Con thì không bị kết án đâu, còn ai không tin thì đã bị kết án rồi, vì không tin đến danh Con Một của Đức Chúa Trời… Ai tin Con thì được sự sống đời đời, ai không chịu tin Con thì chẳng kinh nghiệm được sự sống đâu, nhưng cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời vẫn ở trên người ấy.” – Giăng 3:16,18,36
“Vì tiền công của tội lỗi là sự chết, nhưng sự ban cho của Đức Chúa Trời là sự sống đời đời trong Đấng Christ Jêsus, Chúa chúng ta.” – Rô-ma 6:23
“Nếu các con cứ ở trong Ta và lời Ta cứ ở trong các con, hãy cầu xin bất cứ điều gì mình muốn, các con sẽ nhận được điều đó.” – Giăng 15:7
Những câu Kinh Thánh trên thể hiện đúng hình ảnh của chữ hạnh phúc (幸福): người phạm tội đáng bị trừng phạt, bị chết yểu mất nhưng lại ngược lại, được sự sống đời đời, được Chúa tiếp nhận đáp lời cầu nguyện. Vậy nên, để được hạnh phúc theo đúng nghĩa sâu nhiệm của nó, ta phải tin nhận Chúa Giê-xu.
Vậy nên, khi ta mong muốn được hạnh phúc, chúc nhau được hạnh phúc, theo đuổi hạnh phúc, hãy nhớ rằng hạnh phúc thực sự chỉ có thể tìm thấy ở Chúa Giê-xu. Hạnh phúc theo nghĩa cảm giác vui sướng từ hormone chỉ cần biết tạo điều kiện cho não tiết ra là được. Nhưng hạnh phúc幸福theo hình ảnh phạm tội bị trừng phạt, chết yểu nhưng lại được ngược lại, được Trời nhận lời cầu nguyện và ban phước, chỉ có thể có được nơi Chúa Giê-xu.
Richard Huynh
Bài vở cộng tác hoặc góp ý xin gửi về tintuc@hoithanh.com
Bài Tham Khảo
[1] Cùng khám phá 4 hormone hạnh phúc và mở khóa chúng
[2] Hormones hạnh phúc là gì và làm thế nào để tăng cường?
[3] Phân tích chữ Hạnh (幸)
[4] Phân tích ý nghĩa một số từ tượng hình gốc Hoa
[5] Master calligrapher: God’s imprint is written even in ancient Chinese script