Thành phố Tam Kỳ trước đây là huyện Hà Đông, có nguồn gốc lịch sử khá phong phú, là bộ phận của vùng đất mới được hình thành từ đời Hồ Hán Thương (1403) với địa danh “xứ Hà Đông”. Đến năm Thành Thái 18 (1906), đổi thành phủ Tam Kỳ. Tam Kỳ, chỉ về 3 ngọn núi vây quanh thành phố: Kỳ Phú, An Hà và Chiên Đàn.
Về địa lý, thành phố Tam Kỳ nằm phía nam tỉnh Quảng Nam, phía bắc giáp huyện Thăng Bình, phía đông là biển, phía nam giáp huyện Núi Thành, phía tây là huyện Phú Ninh. Tuy nằm phía nam tỉnh, nhưng Tam Kỳ có ảnh hưởng khá lớn với các huyện thị còn lại, bởi đây là vùng đất khá phát triển về văn hóa, lịch sử, cũng như kinh tế, chính trị.
Năm 1911, đạo Tin Lành đến Đà Nẵng, những người Việt đầu tiên tiếp nhận Chúa đã ra đi truyền giảng bán sách của Thánh thơ Công hội. Năm 1921, HTTL Hội An được hình thành. Những năm tiếp theo, đạo Chúa phát triển khá mạnh tại các vùng núi phía bắc tỉnh Quảng Nam. Những tín hữu quê ở Đại An cùng nhau thành lập HTTL Đại An năm 1924, dần dần các HT trong vùng cũng được thành lập, HTTL Phong Thử năm 1925, HTTL Trường An năm 1926. Tuy nhiên, Tam Kỳ nằm khá xa vùng đất phía bắc này, nên Đức Chúa Trời có chương trình riêng của Ngài để đạo Chúa được rao truyền tại vùng phía nam tỉnh: Tam Kỳ, Tiên Phước, Thăng Bình… một cách nhanh chóng. Chúa đã bắt phục những người hầu như “không thể tin Chúa” và biến họ thành những “tay đánh lưới người” một cách kết quả.
Qua một thời gian khá dài, 90 năm với biết bao biến cố thời sự đổi thay, những hình ảnh, tư liệu về HTTL Tam Kỳ cũng bị mai một. Nguồn tư liệu quí giá và đáng tin cậy nhất chính là Thánh Kinh báo (TKB), và may mắn thay, những bài viết về HTTL Tam Kỳ cũng tương đối nhiều, đủ để chúng ta có một cái nhìn chính xác về sự phát triển của một HT miền trung xa xôi. Kể từ khi TKB ra đời (1931-1975, từ số 1-338: TKB, từ số 339-424: Thánh Kinh Nguyệt san), trong những số đầu tiên, những thông tin về HTTL Tam Kỳ đã xuất hiện.
Bản thân tôi, chỉ là kẻ hậu sinh, chỉ muốn lượm lặt lại đôi điều mà các bậc tiền nhân đã ghi nhận, xin góp một phần nhỏ vào việc sưu tầm các tư liệu về lược sử của Hội Thánh. Sức chẳng kịp lòng.
Lược sử đầy đủ của HTTL Tam Kỳ tại đây.
Một vài hình ảnh lịch sử:
Tín hữu HTTL Tam Kỳ, ngày 17/03/1927 (ảnh sưu tầm trên internet)
Lễ Khánh thành và Cung hiến nhà thờ TL Tam Kỳ, ngày 20/02/1938 (ảnh sưu tầm trên internet)
Hội đồng Địa hạt Trung kỳ tại nhà thờ TL Tam Kỳ từ ngày 12-14/04/1941 (ảnh sưu tầm trên internet)
Nhà thờ TL Tam Kỳ, năm 1958 (ảnh tư liệu của ông Nguyễn Tấn Minh, nguyên Thư ký HTTL Tam Kỳ)
Vũ Hướng Dương