Đêm ấy trăng thanh gió mát, bầu trời đầy sao; hai anh em chúng tôi vừa đi vừa bàn chuyện thi văn âm nhạc. Chúng tôi là một cặp tương phản về hình vóc: anh bạn tôi cao lêu nghêu, còn tôi thuộc thành phần thấp nhất trong đại đội; nhưng ngược lại, chúng tôi trở thành bạn tâm giao rất nhanh là nhờ ở duyên thi nhạc.
Đêm hôm ấy chúng tôi mạn đàm về bản nhạc Ngậm Ngùi, thơ Huy Cận, Phạm Duy phổ nhạc. Chỉ qua một vài câu trao đổi, chúng tôi đã thấy mình thật tương đắc. Khi ấy nhìn lên bầu trời đầy sao, với hương đêm lạnh mát cận mùa Giáng Sinh, tôi buột miệng xuất khẩu:
“Một đêm có vì sao soi sáng,
“Trời thơ ý nhạc dâng lai láng…
Anh bạn tôi khen, “Hay quá, thế ra anh cũng làm nhạc được đấy!”
Sau vài lời tâm sự, tôi biết anh bạn tôi là một tín hữu Công giáo, yêu thích và có năng khiếu âm nhạc, nhất là về nghệ thuật ca diễn. Đơn vị đã mấy lần được thưởng thức những bài diễn ca của anh, đặc biệt nhất là bài Trấn Thủ Lưu Đồn. Với que gậy trên tay, với giọng hát truyền cảm đầy thi tính, với di động tiến thoái khi nhịp nhàng khi dũng mãnh, anh đã hút hồn khán giả vào tài dàn cảnh ca diễn của anh.
Tôi tiếp tục khai triển bài hát với sự góp ý của anh. Khi buổi tuần canh gần chấm dứt cũng là lúc tôi đã dàn xong bố cục của ca khúc trên. Tôi ghi vội ý nhạc đã đúc kết của bài hát vào trí nhớ vì sợ quên, định tâm khi có thì giờ sẽ viết lại trên giấy. Dù vậy cũng phải mất vài năm sau đó tôi mới hoàn tất cả nhạc và lời của bài hát.
Tôi cũng dành khá nhiều thì giờ đặt tựa đề cho bài hát. Tôi muốn dùng bốn chữ dựa trên ý lời ca đặt một tên độc đáo cho bài hát để không thể lẫn lộn với bất cứ một bài nào khác. Sau cùng tôi đã chọn Hương Nhạc Sao Mơ làm đề tựa cho bài hát.
Vào lúc ấy, tôi đang ở ngã rẽ cuộc đời khi phải nhập ngũ đương thời mơ mộng và si mê cung nhạc; do vậy tôi đã chọn tên người viết nhạc là Cung Mơ và tên người viết lời thơ là Nam Á, bút hiệu của anh bạn tôi. Hai bút hiệu này được dùng duy nhất có một lần với bản nhạc này, nên nhiều người không biết bản nhạc này là do tôi viết.
Tôi đem “khoe” bài hát mới với một số bậc đàn anh và bạn hữu thân mến như chị Vĩnh Phúc, anh Vũ Đức Nghiêm, anh Nguyễn Văn Thanh là trưởng nam của Mục sư Nguyễn Văn Vạn, v…v… Chị Vĩnh Phúc rất thích bài hát và đề nghị sửa hai chữ “xòe tung” thành “nhẹ lay” trong câu:
“Một đêm các thần binh bay lướt,
“Nhẹ lay áo choàng nhung tha thướt…
Chị Vĩnh Phúc sửa có hai chữ mà làm tăng hẳn vẻ trang trọng và quý phái của bài hát!
Anh Vũ Đức Nghiêm rất thích các câu:
“Đôi mắt long lanh ngời muôn ánh sao đêm,
“Vương tóc chân mây, môi ca khúc nhạc êm…
Anh Nghiêm nói những câu này vẽ nên hình ảnh rất hay, rất đẹp, và rất lạ, nhất là những chữ “vương tóc chân mây.”
Anh Nguyễn Văn Thanh đã ngồi lại với tôi để bàn việc soạn hòa âm cho bài hát. Tôi có đề nghị một vài biến điệu cho phần phụ đệm theo lối hòa âm đa điệu (polyphonic). Sau cùng anh Thanh đã viết thành hòa âm cho ba giọng nữ.
Ở Việt Nam, lúc đầu bài hát chỉ được trình bày đơn ca như là một biệt thánh ca trong vài chương trình Giáng Sinh, và dù sau những chương trình đó cũng có khá nhiều người đến xin nhạc bản, Hương Nhạc Sao Mơ khi ấy vẫn còn ít được biết tới. Thế nhưng sau khi anh Nguyễn Văn Thanh viết hòa âm và cho trình bày tam ca ba giọng nữ tại Hội Thánh Bàn Cờ nơi anh làm ca trưởng vào lễ Giáng-Sinh năm 1974, ca khúc này đã được nhiều người ưa chuộng và trở nên thịnh hành rất nhanh. Sau đó những ban hợp ca của Đoàn Học Sinh Sinh Viên Tin Lành, Ban Phát Thanh Tin Lành, và dần dần các hội thánh vùng Sài Gòn cũng xử dụng. Chị Vĩnh Phúc cho biết năm 1975 và sau 1975, chị em Hồng Yến, Tố Hoa, Huỳnh Hoa hát tam ca bài này tại nhiều hội thánh trong mùa Giáng Sinh, các nhóm khác cũng có hát tại hội thánh của họ nữa.
Tại Hoa Kỳ, Hương Nhạc Sao Mơ đã được trình bày lần đầu tại Hội Thánh Alliance tại White Plains, New York vào Noel tị nạn đầu tiên năm 1975, do Mục sư Nguyễn Văn Vạn chủ lễ. Mục sư Vạn nói: “Cái tựa-đề này dịch khó lắm nhe… Hương Nhạc Sao Mơ… The Fragrance of Music in…” Cuối-cùng ông chọn The Scene of Christmaslàm tựa đề Anh ngữ của bản nhạc và cho in vào chương trình. Trong mùa Giáng Sinh năm 1975, có thể cũng có một số hội thánh tại Cali xử dụng bài hát này, vì khi ấy bài hát đã trở nên khá phổ thông trong cộng đồng những hội thánh tị nạn Việt Nam.
Hình bìa CD Hương Nhạc Sao Mơ do Văn Phẩm Nguồn Sống phát hành
Vào năm 2000, tình cờ đọc một bản tin Cơ Đốc, thấy Văn Phẩm Nguồn Sống có xuất-bản CD Hương Nhạc Sao Mơ, tôi nghĩ trong CD đó phải có bản nhạc của mình viết, vì rất khó có thể có được người nào đó viết một bài hát với tựa đề trùng hợp y chang với tựa đề độc đáo Hương Nhạc Sao Mơ của tôi. Vì vậy tôi đặt mua thử xem sao. Đến khi CD tới, đúng như tôi đoán, Văn-Phẩm Nguồn Sống đã chọn bài Hương Nhạc Sao Mơ làm ca khúc chủ đề (theme song) cho CD ấy. Theo thứ tự trong mục biểu của CD, bài Hương Nhạc Sao Mơ là bài số 8. Phần nhạc đệm khá chỉnh, giọng ca sĩ Tố Hà trẻ trung, đó là ưu điểm của bài hát trong CD. Rất tiếc ca sĩ lại hát sai một số chữ quan trọng trong bài hát, như:
“tăm tối” hát thành “tâm tối” ở câu “Thiên Chúa sinh ra tại hang lừa tăm tối.”
“thần binh” (angels) hát thành “thần linh” (ghosts) ở câu “Một đêm các thần binh bay lướt,”
“ngàn tia” hát thành “đồng tia” ở câu “Ngàn tia chiếu ngời đêm thanh vắng.”
“đang say giấc” hát thành “đang xây giấc” ở câu “Bên Chúa Ngôi Hai đang say giấc tuyệt vời!”
“máng chiên thô” hát thành “máng chiên thơ” ở câu “Trong máng chiên thô, đêm xưa Chúa vào đời.”
Kèm theo đây, tôi xin gửi tặng bạn bản sao từ nguyên bản ca khúc Hương Nhạc Sao Mơ do nhạc sĩ hòa âm kiêm ca trưởng Nguyễn Văn Thanh chép tay đã gần 40 năm rồi. Bản nhạc được chị Vĩnh Phúc photocopy thu nhỏ, cắt gọn để bỏ vừa bao thơ gửi qua một đệ tam quốc gia để nhờ chuyển qua Mỹ cho tôi, vì khi ấy thư từ gửi đi từ Việt Nam sang Mỹ còn gặp khó khăn sau năm 1975.
Viết xong tại Houston, Texas
Ngày 25/12/2012
Lưu Văn Hồng